ارزش لیر ترکیه در معاملات اولیه امروز بازارهای آسیایی باز هم در برابر دلار افت کرد.

در حالی که دیروز رسیدن ارزش لیر به ۱۰.۵۴ لیر در برابر دلار که پایین‌ترین سطح تاریخی آن محسوب می‌شود خبرساز شده بود اما حالا ارزش لیر به ۱۰.۹۷ لیر در برابر دلار رسیده که افت ۳.۴ درصدی را نسبت به دیروز به ثبت رسانده است.

البته در معاملات اولیه بازار لندن ارزش لیر به ۱۰.۷ لیر در برابر دلار رسید. 

قرار است تا ساعاتی دیگر اجلاس بانک مرکزی ترکیه برگزار شود و کارشناسان می‌گویند که اعضای آن با شرایط سختی روبه‌رو هستند.

بازار انتظار دارد که این بانک دوباره تصمیم بگیرد نرخ بهره را پایین بیاورد و با یک درصد کاهش آن را به ۱۵درصد برسانند.

از ماه مارس تاکنون نرخ بهره در ترکیه از ۱۹در صد حالا قرار است به ۱۵درصد برسد.

هر وقت که بانک مرکزی ترکیه دست به پایین آوردن نرخ بهره زده ارزش لیر بیش از پیش افت کرده است زیرا هم‌اکنون نرخ بهره در این کشور به ۲۰ درصد رسیده است. 

دلیل اصلی پایین‌ آوردن نرخ بهره فشارهای رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به بانک مرکزی برای پایین آوردن آن باوجود بالا رفتن تورم است.

پیش‌بینی می‌شود کاهش ارزش لیر بحران بالا رفتن تورم را در این کشور تشدید کند.

اردوغان که به شدت مخالف بالا بودن نرخ بهره بانکی است دیروز دوباره گفته بود که می‌خواهد ترکیه را از دست نرخ بهره بالا نجات دهد.

اعلام عمومی بانک مرکزی، نرخ انتقال وجه شتابی کارت‌به‌کارت و انتقال کارت به شبا تا مبلغ یک‌ میلیون تومان ۶۰۰ تومان و به ازای یک‌ میلیون تومان مازاد مبلغ ۲۴۰ تومان است.

بر این اساس اعلام مانده‌کارت و صورتحساب ۱۰ گردش آخر ۲۴۰ تومان، اعلام مانده کارت از خودپرداز ۱۲۰ تومان، اعلام ۱۰ گردش آخر کارت شناسایی ۱۵۰ تومان، صدور انواع کارت مغناطیسی شش هزار تومان، دریافت حضوری قبوض ۲ هزار و ۴۰۰ تومان و غیرحضوری ۱۲۰ تومان، صدور دسته‌چک به ازای هر برگ ۲۰۰ تومان به‌همراه هزینه تمبر، ارائه صورتحساب امسال هر صفحه ۶۰۰ تومان و سال‌های گذشته هر صفحه ۷۲۰ تومان است.

صدور رمز جدید برای انواع کارت‌های بانکی در شعبه هزار تومان، انتقال وجه بین‌بانکی پایا یک‌صدم درصد مبلغ و حداکثر تا ۲ هزار و ۵۰۰ تومان و ساتنا دو صدم درصد مبلغ و حداکثر تا ۲۵ هزار تومان، پیامک اطلاع‌رسانی با گرفتن رضایت از مشتری ۳۰ تومان است که به‌همراه هزینه آبونمان سالانه اخذ می‌شود که این نرخ در بانک‌ها ثابت نبوده  و اینها از جمله مواردی است که در فهرست ابلاغی بانک مرکزی ابلاغ شده است.

بررسی نرخ کارمزدهای ابلاغی از سوی بانک‌مرکزی نشان می‌دهد که به‌غیر از چند مورد در اکثر خدمات نرخ‌ها تغییر چندانی نداشته است.

عبدالناصر همتی رئیس‌کل بانک مرکزی در دولت حسن روحانی که در دوره کمتر از سه سال ریاست بر نهاد پولی کشور، بالاترین رکورد چاپ پول را از خود به جای گذاشت، از این که دولت رئیسی در دو ماه اخیر استقراض نکرده، ابراز نگرانی کرده است.

بر اساس آمار بانک مرکزی، در پایان تیرماه سال ۱۳۹۷ (قبل از انتصاب همتی به ریاست بانک مرکزی) حجم پایه پولی ۲۲۰ هزار میلیارد تومان بود.

اما در اردیبهشت سال جاری که همتی پس از کاندیداتوری برای انتخابات ریاست جمهوری، به طور صوری از بانک مرکزی کنار رفت، حجم پایه پولی به ۴۹۳ هزار میلیارد تومان رسیده بود.

بر این اساس در دوره کمتر از ۳ سال ریاست همتی، حجم پایه پولی بیش از ۱۲۴درصد و معادل ۲۷۳ هزار تومان افزایش یافت که شامل استقراض دولت و بانک‌ها به‌ویژه بانک‌های خصوصی از بانک مرکزی بود.

پولی که در دوره همتی خلق شد با ضریب فزاینده حدودا ۷ برابری به نقدینگی جدید در اقتصاد تبدیل شد که نتیجه آن افزایش حجم نقدینگی به بیش از ۳۶۰۰ هزار میلیارد تومان در پایان دوره همتی بود در حالی که قبل از ریاست وی بر بانک مرکزی، حجم نقدینگی در کشور ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومان بود. نتیجه این سیل نقدینگی هم گرانی‌های سرسام‌آور در همه بازارها و فقیرتر شدن مردم ایران بوده است.

بدهی دولت به بانک مرکزی در پایان تیرماه ۱۳۹۷ حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان بود که در پایان اردیبهشت امسال به ۱۵۱ هزار میلیارد تومان افزایش یافت یعنی بیش از ۴ برابر شد که نتیجه استقراض دولت روحانی از بانک مرکزی به ریاست همتی بود.

بدهی دولت به بانک‌ها هم از ۲۱۶ هزار میلیارد تومان در این مدت به ۴۲۰ هزار میلیارد تومان رسید یعنی نزدیک به ۲ برابر شد که نتیجه استقراض دولت روحانی از بانک‌ها و به گفته همتی، استقراض غیرمستقیم دولت از بانک مرکزی و به واسطه بانک‌ها بود.