سیاری از ما با اکراه پیری را به عنوان بخشی از زندگی میپذیریم اما شاید دیگر مجبور نباشیم این کار را انجام دهیم. پژوهش جدیدی که توسط دانشمندان «دانشکده پزشکی هاروارد»(HMS) انجام شده، ترکیبات شیمیایی را شناسایی کرده است که میتوانند سلولها را به حالت جوانتری بازگردانند و راه را برای درمانهای معکوسکننده پیری هموار کنند که بیشتر از ژندرمانی در دسترس هستند.
ژنوم ممکن است حاوی همه دادههای ژنتیکی مورد نیاز برای ساختن یک ارگانیسم باشد اما این تصویر کاملی نیست. یک لایه دیگر از اطلاعات نیز در بالای آن قرار دارد که اپیژنوم نامیده میشود و به سلولهای گوناگون دستور میدهد تا ژنهای خاصی را که برای عملکرد آنها حیاتی هستند، بیان کنند. به عبارت دیگر، ژنوم مانند یک کتاب راهنمای دستورالعمل است اما اپیژنوم به یک فهرست مطالب شباهت دارد که هر کدام از سلولها را به فصل مربوط به وظایف خودشان ارجاع میدهد.
گروهی از دانشمندان ژاپنی در سال ۲۰۰۶، مولکولهایی را به نام «فاکتورهای یاماناکا»(Yamanaka factors) کشف کردند که اپیژنوم را دوباره برنامهریزی میکنند تا سلولهای بالغ را به حالت سلول بنیادی برگردانند. این پژوهش که برنده جایزه نوبل شد، از آن زمان به پژوهشهای گستردهای در زمینه سلولهای بنیادی پرتوان القایی و درمانهای ضد پیری انجامیده است.
گروه پژوهشی هاروارد پیشتر از ژندرمانی برای انتقال دادن فاکتورهای یاماناکا به موشها استفاده کرده بودند که اپیژنوم را دوباره به طور موثر برنامهریزی کرد و توانست علائم پیری را معکوس کند. با وجود این، انجام دادن ژندرمانی برای بیماران میتواند پرهزینه و دشوار باشد. بنابراین دانشمندان در این پروژه جدید، مواد شیمیایی را که ممکن است به همان روش کار کنند، بررسی کردند.
آنها نمونههای سلولی را در معرض مواد شیمیایی گوناگون قرار دادند، آنها را برای مشاهده سیگنالهای پروتئینی خاصی که سلامتی سلولها را نشان میدهد، زیر نظر گرفتند و بین سلولهای جوان، پیر یا غیرفعال تمایز قائل شدند. آنها با انجام دادن این کار، شش ترکیب شیمیایی را شناسایی کردند که به نظر میرسید سلولها را به حالتهای جوانتر بازمیگردانند. نکته بهتر از آن، این بود که معکوش شدن پیری در کمتر از یک هفته رخ داد.
«دیوید سینکلر»(David Sinclair) دانشمند ارشد این پژوهش گفت: تا همین اواخر، بهترین کاری که میتوانستیم انجام دهیم، کند کردن روند پیری بود. اکتشافات جدید نشان میدهند که اکنون میتوانیم پیری را معکوس کنیم. این فرآیند پیشتر به ژندرمانی نیاز داشت و استفاده گسترده از آن را محدود میکرد.
پژوهشگران میگویند که این نوع درمان اپیژنتیک نه تنها میتواند به معکوس کردن پیری بپردازد، بلکه میتواند از بیماریهای رایجی مانند سرطان، آلزایمر، دیابت و بیماریهای قلبی-عروقی پیشگیری یا آنها را درمان کند.
هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد. پیش از انجام دادن هر گونه آزمایش احتمالی روی انسان، باید آزمایشهایی روی حیوانات انجام شوند.
سینکلر افزود: این کشف جدید، امکان معکوس کردن پیری با یک قرص را نشان میدهد که میتواند کاربردهای گوناگونی را از بهبود بینایی گرفته تا درمان موثر بسیاری از بیماریهای مرتبط با افزایش سن در بر داشته باشد.
این پژوهش، در مجله «Aging» به چاپ رسید.
وراژنشناسی یا فَراژنشناسی یا اِپیژنتیکس (به انگلیسی: Epigenetics ) مطالعهٔ اختلافهای سلولی و کاراَندامشناسانهای است که با تغییرات در توالی DNA نمیتوانند تبیین شوند. وَراژنشناسی اصولاً مطالعهٔ عوامل خارجی یا محیطی است که باعث روشن یا خاموش شدن ژنها میشود و بر روی چگونگی