به همین دلیل در این مطلب می‌خواهیم رژیم کتوژنیک که یکی از پرطرفدارترین رژیم‌هایی‌ست که احتمالا امروزه نام آن را بسیار شنیده‌اید، به شما معرفی کنیم و آن را مورد بررسی قرار دهیم. رژیم کتو یا کتوژنیک جزو رژیم های غذایی می‌باشد که با تغییر متابولیسم منجر به لاغری سریع می‌شود اما نکات مهمی دارد که قبل از خرید رژیم کتوژنیک باید بدانید. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
رژیم کتوژنیک یا رژیم کتو چیست؟!
رژیم کتوژنیک یک نوع رژیم غذایی است که احتمالا نام آن را بسیار شنیده‌اید.رژیم کتوژنیک نه تنها در کاهش وزن سریع تاثیر می‌گذارد، بلکه متابولیسم را نیز تغییر می‌دهد.
جالب است بدانید از این رژیم در سالیان دور، برای درمان بیماری صرع استفاده می‌شد، اما با پیشرفت علم پزشکی، داروهایی برای درمان این بیماری جایگزین شدند. اما امروزه همچنان برای افرادی که بدن سالمی دارند اما صرع آن‌ها مقاوم به درمان است، از این رژیم غذایی استفاده می‌کنند و این عارضه را کنترل می‌نمایند.

در رژیم کتوژنیک، مصرف کربوهیدرات را به مقدار بسیار ناچیزی می رسانند (حدود ۵٪) و میزان مصرف چربی را بسیار افزایش می‌دهند (حدود ۷۵٪) و همچنین پروتئین را به میزان متوسطی در وعده‌های غذایی نگه می‌دارند (حدود ۲۰٪).
این رژیم غذایی را رژیم کتوژنیک استاندارد یا SKD می‌نامند. هرم غذایی کتوژنیک تقریبا برعکس هرم غذایی عادی عمل می‌کند، به این شکل که چربی‌ها از بالای هرم به پایین آن منتقل شده و کربوهیدرات به سر هرم می‌رود. در این رژیم غذایی می‌توانید از برخی میوه‌ها، انواع گوشت‌های پرچرب، تخم مرغ، خامه، کره، روغن و… استفاده کنید و نیازی به حذف وعده‌های غذایی یا کم کردن آن‌ها ندارید؛ بلکه با تغییر نوع غذای مصرفی، متابولیسم خود را تغییر می‌دهید. این رژیم معمولا به چهار شکل مختلف تجویز می شود اما رژیم کتوژ استاندارد و کتوژنیک با پروتئین بالا از اشکال رایج آن هستند.
انواع رژیم کتوژنیک

۱. رژیم کتوژنیک استاندارد : همانطور که گفت رایج‌ترین نوع این رژیم است با مصرف ۵٪ کربوهیدرات، ۲۰٪ پروتئین و ۷۵٪ چربی.
2. رژیم کتو دوره‌ای : همانطور که از نام آن پیداست، در این روش دوره‌هایی با مصرف بیشتر کربوهیدرات وجود دارد.
3. رژیم کتوژنیک هدفمند : در این رژیم برای کسانی که ورزش‌های سبک انجام می‌دهند، نزدیک زمان ورزش، کربوهیدرات بیشتری مصرف می‌شود.
4. رژیم کتو با پروتئین بالا: در این رژیم میزان مصرف پروتئین اندکی افزایش پیدا می‌کند و از مصرف چربی کم می‌شود؛ یعنی مصرف ۵٪ کربوهیدرات، ۳۵٪ پروتئین و ۶۰٪ چربی.
این رژیم‌ها تنها تفاوت‌های اندکی دارند که در صورت تشخیص متخصص تغذیه برای شما میزان مصرف مواد غذایی تنظیم می‌شود و بهتر است از هر رژیمی به همان صورت که برنامه گرفته‌اید، پیروی کنید تا به بدن شما آسیبی وارد نشود و بتوانید به وزن دلخواه خود برسید.
همانطور که گفته شد در ابتدا رژیم کتو (Keto) برای کنترل تشنج در کودکان مبتلا به صرع استفاده می‌شده است و با تحقیقات و پژوهش های بیشتر متوجه شدند که این رژیم می‌تواند در راستای کاهش وزن سریع برای افراد عادی هم کارایی داشته باشد.

اما امروزه طبق تجربه رژیم کتو باعث لاغری سریع و کاهش فشار خون می‌شود. اما این نتایج به طور دائمی باقی نمی‌ماند و بعد از مدتی، چاقی و چربی های بازمی‌گردند و در برخی موارد افراد چاق‌تر از قبل شده‌اند. این موارد باعث شده است تا رژیم کتو پلاس توسط خانم بهاره غفاری معرفی شود که نسخه بهینه سازی شده رژیم کتوژنیک است.
با رژیم کتوژنیک چقدر کم میکنیم ؟!
رژیم کتو برخلاف رژیم‌هایی که در آن‌ها میزان مصرف چربی کم می‌شود، عمل می‌کند ولی در مواردی حتی بسیار بیشتر از این دسته رژیم‌ها موثر بوده است. همچنین بسیاری تاثیر آن را در لاغری سریع با تاثیر رژیم‌هایی همچون رژیم اتکینز مشابه می‌دانند. البته میزان تاثیر آن به بدن فرد و متابولیسم آن بستگی دارد و نمی‌توان عدد دقیقی برای آن بیان کرد.

در این روش کربوهیدرات حذف می‌شود و به همین دلیل میزان گلوکز که قند اصلی مورد نیاز برای مغز است کاهش می‌یابد. اما برای جایگزینی مصرف کربوهیدرات، بدن چربی را در کبد چرب به اسید چرب و اجسام کتونی تبدیل می‌کند. این اجسام کتونی به عنوان جایگزینی برای گلوکز عمل کرده و انرژی مورد نیاز مغز را تامین می‌کنند. به همین دلیل این رژیم برای افرادی که صرع دارند موثر واقع شده و عملکرد مغزی آن‌ها را بهبود می‌بخشد.

مطالعاتی در حال انجام است که نشان می‌دهند این رژیم می‌تواند برای بیماری‌هایی همچون آلزایمر، اوتیسم، تومور مغزی، پارکینسون، اختلالات خواب و… مفید باشد.
در رژیم کتوژنیک چه غذاهایی نخوریم؟!
در این رژیم انواع غذاهای شیرین که حاوی قند هستند، همچون نوشابه، کیک، شیرینی و… را نباید مصرف کنید. از مصرف غلات، مواد غذایی دارای نشاسته و حبوبات بپرهیزید. میوه‌جات را به جز میزان کمی از خانواده بِری‌ها همچون توت‌فرنگی، فراموش کنید. همچنین سبزیجات غده‌ای و ریشه‌ای همچون سیب زمینی و هویج، انواع چاشنی و سس که حاوی شکر و چربی ناسالم هستند، الکل و هرگونه غذایی که از چربی ناسالم تهیه شده و یا دارای قند اضافی و مواد افزودنی‌ست، در این رژیم ممنوع هستند.
در رژیم کتوژنیک چه غذاهایی بخوریم؟!
در رژیم کتو می‌توانید غذاهایی که چربی دارند و از کربوهیدرات تشکیل نشده‌اند را میل کنید. همچنین پروتئین برخی از این رژیم است. بنابراین مصرف انواع گوشت، همچون گوشت قرمز، بوقلمون، استیک، مرغ، سوسیس، همبرگر و… مانعی ندارد. ماهی‌های چرب همچون ماهی سالمون و تن ماهی نیز از غذاهایی هستند که در این رژیم مجاز به مصرف آن‌ها هستید. کره و خامه که ترجیحا از شیر طبیعی تهیه شده باشند، تخم مرغ و پنیرهای فرآوری نشده همچون پنیر موزارلا و چدار نیز از انواع سالم تغذیه در رژیم کتوژنیک هستند.

آووکادو و سبزیجات با کربوهیدرات پایین همچون فلفل، گوجه فرنگی، پیاز و سبزیجات سبزرنگ و همچنین انواع مغزها را با خیالی راحت مصرف کنید. برای تهیه غذاهای خود بهتر است به جای استفاده از روغن‌های ناسالم، چربی سالم همچون روغن زیتون بکر، روغن نارگیل که چربی بالایی دارد و روغن آووکادو را به کار ببرید و از انواع ادویه‌ها برای خوشمزه کردن وعده‌های غذایی خود استفاده نمایید.

با توجه به نکاتی که ذکر شد، افرادی که گیاهخوار هستند نمی‌توانند به راحتی از این رژیم استفاده کنند؛ زیرا میوه‌ها و بسیاری از سبزی‌ها در این رژیم جای ندارند و بیشتر حجم غذایی افراد را لبنیات و گوشت‌ها تشکیل می‌دهند. می‌توان نتیجه‌گیری کرد که رژیم کتوژنیک گیاهی تا حدودی غیرقابل اجراست و به بدن آسیب می‌زند.
رژیم کتوژنیک بهتر است یا رژیم کتو پلاس ؟
عوارض رژیم کتوژنیک چیست ؟!
هر رژیمی در کنار فواید و تاثیری که در کاهش وزن دارد، ممکن است عوارضی داشته باشد و یا برای افرادی منع داشته باشد. به همین دلیل نیاز است با عوارض رژیم کتوژنیک نیز آشنا باشیم.

رژیم کتوژنیک می‌توانید سطح الکترولیت بدن را تغییر دهد و در نتیجه ممکن است افراد دچار کمبود برخی از مواد معدنی همچون منیزیم، پتاسیم و سدیم شوند. در اینجور مواقع می‌توان از مکمل‌های غذایی زیر نظر پزشک یا مشاور تغذیه استفاده نمود. عارضه رایج دیگر این رژیم، آنفولانزای کتو است که در واقع به دلیل تغییر متابولیسم در بدن، چند روز پس از شروع رژیم کتو آغاز می‌شود.

بیشتر شدن احساس گرسنگی، حالت تهوع، اختلالات گوارشی، اختلال در خواب، کاهش عملکرد ذهن و یا قدرت جسمانی هنگام ورزش، از علائم آنفولانزای کتو است. در این شرایط، بدن شما نتوانسته است چربی را جایگزین کربوهیدرات کند و بهتر است برای پیشگیری از این حالت، ابتدا تا مدتی مقدار کمی کربوهیدرات را در رژیم خود داشته باشید و به مرور آن را حذف کنید تا بدن شما عادت کند.

تغییر سطح مواد معدنی در بدن می‌تواند بر ایجاد سنگ کلیه یا آسیب به استخوان‌ها یا یبوست تاثیر داشته باشد. بنابراین در این دوره بهتر است از مکمل‌ها استفاده شود و همچنین کودکانی که در سن رشد هستند، بهتر است تا حدامکان از این رژیم دوری کنند تا تاثیری روی رشد آن‌ها نداشته باشد. افرادی که به کمبود پیرووات کربوکسیلاز، بیماری پورفیری و یا اختلالات ژنتیکی نادر در متابولیسم چربی مبتلا هستند، منع استفاده از این رژیم را دارند.