«جشن سده»، امسال برابر با ۱۴۰۲ یا ۷۰۴۵ آریایی با همکاری تاجیکستان ثبت جهانی شده است درواقع شب چله دوم است اما دردمندانه همچنان در خموشی و تاریکی است آتش سده نمی تواند دل تاریک مردم ایران را همجون دل نیاکان اهورایی ما فروزان نماید
اجرای جشن در شهرهی کرمان یزد تهران با نیایش و آتشافروزی، در استانهای یزد و کرمان برگزار میشود. هرچند در شکل برگزاری آن در این دو استان تصمیمهای متفاوتی گرفته شده است.
جشن سده یکی از قدیمیترین و معروفترین جشنهای زرتشتیان است که هر سال در بهمن ماه برگزار میشود، که البته در دو سال گذشته به دلیل همهگیری ویروس کرونا، به صورت محدود و حتی مجازی برگزار شد.
«سده» جشن نور و آتش است که زرتشتیان هر سال از اوایل بهمن ماه برای این جشن خود را آماده میکنند، در واقع این جشن به نوعی نمایانگر همدلی و همکاری مردم است.
شامگاه دهم بهمن ماه تاریخ برگزاری این جشن باستانی است که دو استان کرمان و یزد به دلیل تمرکز جمعیت زرتشتیان ساکن، پایگاه اصلی برگزاری این آیین هستند.
سیروس نیکبخت – رییس انجمن زرتشتیان استان کرمان – درباره شیوه برگزاری جشن امسال «سده» در این استان، به ایسنا گفت: در استان کرمان جشن «سده» به صورت «عمومی» و «همگانی» برگزار میشود. البته مراسم نیایش در سالن و با حضور مهمانان محدودی برگزار میشود و مردم در محوطه و پشت نردهها میتوانند آتشافروزی این جشن را شاهد باشند. ضمن اینکه برای برگزاری این جشن همکاریهای لازم با ما انجام شده است و مشکلی از این بابت نداریم.
این در حالی است که احمد آخوندی ابراهیمآبادی ـ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد ـ با بیان اینکه جشن سده در استان یزد به صورت «خصوصی» و «فقط بین جامعه زرتشتیان» برگزار میشود، به ایسنا گفت: همکاریهای لازم در شورای تامین استان برای برگزاری این جشن انجام شده است و دهم بهمنماه برگزار خواهد شد، اما زرتشتیان استان یزد علاقهمند هستند که این جشن با حضور خودشان انجام شود و در سالهای گذشته که یکی دو بار به صورت عمومی برگزار شد، اعتراض زرتشتیان را موجب شد.
آیین باستانی «سده» در سال ۱۳۹۱ در فهرست میراث معنوی ایران و در بهمن ۱۳۹۸ در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ایران ثبت شد. همچنین برای ثبت جهانی سده پرونده آن تهیه شده و در نوبت ثبت جهانی در فهرست میراث ناملموس یونسکو قرار گرفته است.